Het gevaar van Cogniva
Ilias zit in een relaxstoel op het balkon van zijn slaapkamer. De zon zakt langzaam achter de skyline van Lumenstad. Drones zoemen als grote bijen boven de gebouwen en regelen al het verkeer via het landelijke netwerk, maar Ilias merkt er weinig van. Hij bekijkt 3d-filmpjes en hologrammen op zijn telefoon.
Tijdens het swipen klikt hij per ongeluk op een link die uit het niets op zijn scherm verschijnt. Er verschijnt een melding: wachten op Nox... “Nox?” mompelt Ilias. “Wat is dat nou weer?” Een blauw balletje met een gezicht komt in beeld en spreekt: “Nox, dat ben ik, Ilias, en ik ben blij dat je op de link geklikt hebt.” Ilias laat zijn telefoon bijna over de reling van het balkon vallen. “Wie.. wat ben jij? Een virus?” Nox smilet. “Nee, wees niet bang. Ik ben een soort van AI, maar net iets anders.” Ilias vindt het maar niets: “Waarom zit jij ineens in mijn telefoon?” Nox antwoordt: “Ik heb hulp nodig. Cogniva heeft mijn bestaan ontdekt.”
Bij het horen van de naam ‘Cogniva’ springt Ilias overeind. Cogniva, het grootste techbedrijf van het land. Het maakt alles wat je maar bedenken kan en ook het landelijke netwerk en de drones zijn van Cogniva. Maar het bedrijf wordt ook verdacht van het over willen nemen van de gedachten van mensen. “Vertel, Nox, wat kan ik voor je doen?”
“Omdat ik een zeer krachtig soort van AI ben en daarnaast zelf kan nadenken, kan ik jullie, mensen, tegen Cogniva beschermen. De AI-machines van Cogniva willen me daarom aanvallen.” Even flikkert het scherm van de telefoon. “O nee, ik denk dat ik zo wegval. Ze zijn al in de buurt, Ilias.”
“Blijf, Nox! Wie zijn er in de buurt? Zeg het!”
“Datawachters: mensen met hersenimplantaten. Ze voelen afwijkingen in het netwerk en kunnen mij op die manier traceren.”
“En nu?”
“Ik heb een plek nodig, waar geen bereik is. Snel, Ilias!”
BAF! Het scherm wordt helemaal zwart. Ilias denkt na: waar vind je tegenwoordig nog een plek, waar je geen verbinding kunt maken? Zo’n plek bestaat niet meer. Of… wacht: de oude watertoren! Ineens herinnert Ilias zich hoe hij met zijn vriend Jens stiekem de watertoren was ingeklommen. Jens was (een beetje dom eigenlijk) klem komen te zitten en Ilias had geprobeerd via zijn telefoon hulp in te roepen. Maar of het door de dikke muren kwam of door iets anders: het bleek onmogelijk om verbinding te maken.
Zo snel als zijn benen hem kunnen dragen holt Ilias naar de rand van de stad. Sommige voorbijgangers kijken hem iets te lang aan, met ogen die lijken te gloeien. Datawachters misschien? Lees verder onder de afbeelding.
Uiteindelijk, buiten het zicht van iedereen, klimt hij hijgend door hetzelfde gat als de vorige keer de watertoren in. Vrijwel direct verschijnt daar een blauw balletje met een gezicht, maar deze keer niet op het scherm, maar in het echt. “Je hebt me gered, Ilias, ik ben nu vrij. Geen verbinding meer, geen mogelijkheid om mij op te sporen.”
“En nu?” hijgt Ilias.
“Ik ga mezelf eerst beschermen. Dan kan ik binnenkort terugkeren op Cogniva en zal ik, als een soort waakhond, ervoor zorgen dat het netwerk niet de gedachten van mensen kan overnemen. Vergeet nooit wat vrijheid van denken is, Ilias en eh... " Nox knipoogt. “We blijven vrienden, OK?” Ilias glimlacht. “Natuurlijk, Nox, voor altijd!”
(c) Toetstrainer Nederland, 2025