De geheime taal van dieren
(1) Heb je weleens gezien dat een hond heel geïnteresseerd ruikt aan een paaltje? Dieren hebben een supergeheime manier om met elkaar te praten, en dat doen ze niet met geluid, maar met geur! Dit geurbericht noemen we een feromoon.
(2) Wat zijn Feromonen?
Feromonen zijn chemische stofjes die dieren (en planten!) afgeven aan de lucht of op oppervlakken. Deze stofjes zijn een soort geurige briefjes die boodschappen overbrengen naar andere dieren van dezelfde soort. Je kunt het vergelijken met WhatsApp, maar dan met je neus!
(3) Het Verschil tussen geur en feromoon
Wat je normaal ruikt (bijvoorbeeld de geur van een natte hond of van bloemen), is een algemene geur.
Een feromoon is anders:
- Specifiek: Het werkt alleen bij dieren van dezelfde soort. Een hond ruikt de feromonen van een andere hond, maar niet die van een kat.
- Actie: Een feromoon zorgt bijna altijd voor een automatische reactie. Het is alsof er in de lucht staat: "Volg mij!" of "Blijf weg!"
(4) Belangrijke Boodschappen
Feromonen worden gebruikt voor heel belangrijke boodschappen. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Het alarm.
Als een mier wordt aangevallen, laat hij een alarmferomoon los. Alle mieren in de buurt ruiken dit direct. Hun automatische reactie? Vluchten of juist snel aanvallen om hun nest te verdedigen!
- Het liefdesbericht.
Vrouwelijke nachtvlinders kunnen ongelooflijk krachtige seksferomonen loslaten. Zelfs een heel klein beetje van dit stofje kan een mannelijke vlinder, de 'vrijer', van wel 10 kilometer afstand ruiken! Zo vinden ze elkaar in het donker.
- Het broodkruimelspoor.
Wanneer mieren eten hebben gevonden, laten ze tijdens het teruglopen naar hun nest een spoorferomoon achter. Dit is een geurspoor dat de andere mieren kunnen volgen. Als je een mierenpad ziet, volgen ze letterlijk elkaars geurige aanwijzingen.
(5) Feromonen spelen dus een belangrijke rol in de communcatie bij dieren. Of dat bij mensen ook zo is, wordt nog onderzocht.
